Euskal Herriaren Nortasun Kulturala eta Historikoa

Kultura bakoitza bizitzeko modu bati lotuta dago, balio-sistema bati, eta bere berezitasunak zaindu behar ditu. Claude Levi-Strauss, etnologoa. 

Historia leiho bat da gure orainaldira. Andrea Wulf, historialaria.

1_2_Euskal_Herriko_lurra.pptx

Euskal Herriko lurren bilakaera geologikoa eta klimatikoa

Historiaurrea_Paleolitoa.pptx
ENEKO ARITZA.pdf

AMAIUR 1522 Bideo-abestia (3' 17) - Baztango Haizegoa - Unama

Argazkian, 1922an eraikitako monolitoa, 1982an berreraikia.

Euskaldunak eta Bale-ehiza

Jose Anjel Irigaraik esan zuen bezala, euskaldunek epopeiarik egin badute, hori itsasoan izan da. Manuel Losadak margotutako arraunlarien traineruek (Mundaka, Urdaibai) bazuten aurrekari urrunik, denboran eta ibileratan, irudian klikatuz ikusterik denez.

Bale-ehiza Audioa (4' 40)

Euskaldunak eta Bale-ehiza.mp3

Zaldi baten bizitza

Bilintxen bertsoa orduko Donostia hiriaren kronika gisatzat har liteke. Audioan, Girondeko Tresses herriko abesbatzak kantatua.

Zaldi baten bizitza Bilintx.pdf

Zilbetiko pagadiaren biziraupenerako aldarrikapena. Irudian klikatuz...

Gernikan (4' 43) - Ken Zazpi 

El PAÍS VASCO (Zazpiak Bat) - Pio Baroja.pdf

Pio Baroja

The Land of the Basques - Orson Welles

Zinemagile estatubatuarrak filmatutako dokumentala. 1955ean BBC kate britainiarrak Wellesi eskatu zion bidaia dokumental sorta egin zezan, "Around the World with Orson Welles" deiturikoa.  Gehienbat Ziburun grabaturiko dokumental honek euskal nortasunaz dihardu (41 min.)

Oteizaren Ametsak (2'38) - 1990

Txillardegi.pdf

Txillardegi eta euskara batua

Euskal Herriko Mapak

EHko mapak historian zehar

Euskal Herriko hainbat mapa historian zehar, goiko irudian klik eginez. 

Zazpiak Bat

Martin Larralde

Bordaxuri, galerianoaren bertso idatziak, orduko familiaren eta gizartearen erretratua, Joseba Sarrionandiak bideoan azaltzen duenez (7:48tik 5min). 

Frankismoaz, obeditzeaz, protestaz eta kartzelaz  ere (3:15tik 7:50ra).

Martin Larralde.pdf

Martin Larralde eta Galerianoaren kantua - Marie Darrieussecq

Martin Larralde (4' 31) - Ruper Ordorika

Sarrionandiaren hitzak, Ipar Euskal Herriaren landa-erretratua.

“Zer da euskaldun izatea?”    (1' 17 - 4')

Joxe Migel Barandiaranek

Gero Axular - Folk 2022 - Gulpilhares 

Estrabon geografo greziarrak euskaldunek dantzarako zuten grinaz idatzi zuen, K.a.-ko I. mendean. Voltairek,  XVIII. mendean adierazi zuen euskal herria herri txiki bat zela, ez bizi zena, baizik eta Pirinioetako gailurrean dantzatzen zuena. 

Bideoan, Zuberoako maskaradan Aintzindarien taldea osatzen duten  entsenaria, txerreroak, gathuzaina eta zamaltzaina dantzan.

Arantzazuko Basilika

Arantzazuko basilika eraikitzeko proiektua 1950ean hasi zen sustatzen aita Lete frantziskotarra. Jorge Oteizak ere garrantzi handia izan zuen bertan, artista anitzen partaidetza bildu zuelako 1953rako. 

Argazkian klikatuz, "Arantzazuko basilikaren garrantzia euskal kulturarentzat" aurkezpena.

Bidart Anaiak - Filipe, Jojo eta Betti Elkarrizketa

IPARRALDEKO atzoko eta gaurko kultur eta herri mugimenduez - ARGIA

Borroka Antinuklearra: "...Gladysen leihoa" Dokumentala 

Elkarrizketa Bertha Gaztelumendiri eta Sabino Ormazabali (5' 25)

Sagrario Aleman 

 Euskaltzaina eta Nafarroako ordezkaria Euskaltzaindian

Euskal kontzientziaz: bideoaren  azken 10 min. 20 seg.

Heldu Korrikari, Heldu Euskarari (3' 57)

Niko Etxart eta Hapa-hapa

EMAKUMEA EUSKAL ARTEAN Aurkezpena

- Atzekoz aurrerako begirada bat -

ESTROPADAK Bideoa (1' 46)

Bada ibilbidea bale-ehizaren garaitik (lehenengoz XI. mendean dokumentatua) 2017ko goiko bideoaren arraunlariengana.  

Nabarmentzekoa da emakumezkoen txandan 3,5 metro olatuko itsasaldia izan zela; gizonezkoen txandan, ordea,  2,5 metrokoa -Ane Pescador arraunlari ohiak Euskadi Irratian azalduta, 2023ko abuztuaren 28an-.  

KULTURA HERRIKOIA MURALEAN Elkarrizketa - Matias Mata